ZIMNA WOJNA

In tegenstelling tot wat de titel suggereert, is Cold War geen historisch-politiek drama over de zogenaamde Koude Oorlog, die vanaf de tweede helft van de jaren veertig de wereld in de ban hield en tekende voor een gewapende vrede tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oostblok. Het is integendeel een film over de moeilijke en tot mislukken gedoemde liefdesrelatie tussen Wiktor, een Poolse componist, en Zula, een Poolse zangeres. De Engelse term overschrijft niet alleen de Poolse titel, Zimna Wojna, maar miskent eveneens de Poolse achtergrond van het verhaal dat bijeengehouden wordt door de vele gezongen Poolse volksliederen. Alsof de film zelf zich blootstelt aan de diepe verlorenheid die de Poolse personages overvalt als ze naar het Westen vluchten.

Uit het grote aantal beklijvende scènes neem ik er twee. De eerste speelt zich af in Polen na een optreden door het koor, dat gedirigeerd wordt door het mannelijk hoofdpersonage Wiktor. De directie van het koor wordt uitgenodigd op het bureau van een apparatsjik die hen feliciteert met de vondst en de bewerking van authentieke Poolse volksliederen en hen er tegelijk op wijst dat het programma nog meer zou overtuigen als het een gezongen volkshymne aan Stalin zou bevatten. De ijskoude vanzelfsprekendheid waarmee de apparatsjik aanneemt dat zijn compleet uit de lucht gegrepen eis zal worden ingewilligd, slaat je met angstige verstomming en brengt perfect de verstikkende terreur van het stalinistisch regime in beeld. De tweede scène doet zich voor in een Parijs muziekcafé in de jaren vijftig. Plots wordt in het café Rock around the Clock gespeeld, de intussen klassiek geworden popsong van Bill Haley, maar nooit heb je de bevrijdende roes en betoverende vrolijkheid van dit rocklied gehoord als in deze zwart-wit beelden waarin het vrouwelijk hoofdpersonage Zula zich laat meeslepen tot een verleidelijke swing.

Deze aangrijpende film vertelt hoe een repressief regime niet alleen het politieke bestel, maar ook het intieme leven van mensen verwoest. Ontheemd in de wereld vinden Wiktor en Zula nergens geborgenheid, zelfs niet bij elkaar, zelfs niet in hun gedeelde liefde voor muziek. Die ontheemding breekt bij hen elk verweer en berooft hen van de veerkracht om het leven aan te kunnen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.