Het verzoek — Michèle Desbordes

Weinig historische figuren spreken zo tot de verbeelding als Leonardo da Vinci. Na jaren van omzwervingen door de Italiaanse landstreken, waarbij de rivaliserende steden Milaan, Firenze en Rome een beroep deden op zijn geniale vaardigheden als schilder en architect en ingenieur en beeldhouwer, aanvaardt hij op hoge leeftijd de uitnodiging van Frans I, de koning van Frankrijk, om plannen te ontwerpen voor de verfraaiing en uitbreiding van kastelen aan de Loire. Aan die drie laatste jaren van Leonardo’s leven, van 1516 tot 1519, heeft de Franse schrijfster Michèle Desbordes een fictief verhaal gewijd.

Leonardo wordt er samen met zijn leerlingen, Melzi en Salai, ondergebracht in een ruim landhuis niet ver van de rivier, waar een oudere vrouw uit de streek, Tassine, belast is met de dagelijkse zorg. Tussen de vermoeide meester en de bejaarde dienster groeit een stille genegenheid. Hij vraagt zich af wat er zal overblijven van al zijn bemoeienissen, zijn studies en uitvindingen en hij vreest dat ze het lot beschoren zijn van Jezus en de apostelen uit Het Laatste Avondmaal: ‘flauwe tinten, vervaalde kleuren, uitgedoofde ogen, doder dan dood’. Zij voelt zich door hem erkend, misschien wel voor het eerst in haar leven, omdat hij haar ziet: het onzichtbare leven dat ze jarenlang geleid heeft, kokend, wassend en plassend, heeft hij uit de duisternis en betekenisloosheid gehaald door haar aan te kijken. Zij leert hem zich te verzoenen met zijn verschrompelend lichaam en met het onontkoombare einde, doordat ze hem herinnert aan zijn moeder, die eveneens in staat was om de verdrietelijkheden van het leven weg te stoppen onder de geduldig herhaalde dagelijkse handelingen.

Minutieus zijn de beschrijvingen die Michèle Desbordes wijdt aan het trage verstrijken van de tijd: hoe de wisseling van de seizoenen haast ongemerkt de lichtinval verandert, hoe de eenvoudige arbeid van het dagelijkse leven blijvend op zoek gaat naar zin, hoe het omzichtig contact tussen mensen zich vaak afspeelt in de stilte van kleine gebaren, hoe op het eind het sterven bijna vanzelfsprekend wordt.

Michèle Desbordes, Het verzoek. G.A. van Oorschot, 2000, 114p.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.